| Article Title: Michael Dummett. Metaphysical Disputes over Realism | Date Created:
02/04/2009 | Date Updated:
02/04/2009 | Language:
Armenian | Category:
Translation | TranslatorPub.Com Rank:
73 | Views:
3420 | Comments:
0 | Ratings:
0, Average Rating: 0 (10 Max)
| Text:
Source text - English
The layman or non-professional expects philosophers to answer deep questions of great import for an understanding of the world. Do we have free will? Can the soul, or the mind, exist apart from the body? How can we tell what is right and what is wrong? Is there any right or wrong, or do we just make it up? Could we know the future or affect the past? Is there a God? And the layman is quite right: if philosophy does not aim at answering such questions, it is worth nothing. Yet he finds most writing by philosophers of the analytical school disconcertingly remote from these concerns. Their writing treats, often with a battery of technical devices, of matters, like the meanings of proper names and the logical form of a sentence ascribing a belief to someone, that apparently have no bearing on the great questions with which philosophy ought to deal. The complaint, though unjustified, is understandable; and there are various causes for the situation that prompts it. One is that analytical philosophy passed, comparatively recently, through a destructive phase; a few, indeed, have not yet emerged from it. During that phase, it appeared as though demolition was the principal legitimate task of philosophy. Now most of us believe once more that philosophy has a constructive task; but so thoroughly was the demolition accomplished, that the rebuilding is of necessity slow. Secondly, although we no longer regard the traditional questions of philosophy as pseudo-questions to which no meaningful answer can be given, we have not returned to the belief that a priori reasoning can afford us substantive knowledge of fundamental features of the world. Philosophy can take us no further than enabling us to command a clear view of the concepts by means of which we think about the world, and, by so doing, to attain a firmer grasp of the way we represent the world in our thought. It is for this reason and in this sense that philosophy is about the world.
Translation - Armenian
Դիլետանտը կամ ոչ մասնագետը ակնկալում է, որ փիլիսոփաները պատասխան տան աշխարհը հասկանալու համար մեծ կարևորություն ունեցող խորը հարցերի: Արդյո՞ք մենք ազատ կամք ունենք: Կարո՞ղ է հոգին կամ ոգին գոյություն ունենալ մարմնից անկախ: Ինչպե՞ս կարող ենք ասել, թե ինչն է ճիշտ և ինչն է սխալ: Գոյություն ունի՞ ճիշտ կամ սխալ, թե՞ պարզապես մենք ենք դա հորինել: Կարո՞ղ ենք իմանալ ապագան կամ ազդել անցյալի վրա: Կա՞ արդյոք Աստված: Եվ դիլետանտը միանգամայն իրավացի է. եթե փիլիսոփայությունը նման հարցերի պատասխանելու նպատակ չունի, ապա այն ոչինչ չարժի: Նա համոզված է, որ վերլուծական դպրոցի փիլիսոփաների շատ գրվածքներ մոլորեցնող չափով հեռու են այդ հարցերից: Նրանց աշխատությունները գործ ունեն` հաճախ բազմաթիվ տեխնիկական միջոցներով, այնպիսի հարցերի հետ, ինչպիսիք են հատուկ անունների նշանակությունները և որևէ մեկին կարծիք վերագրող ասույթի տրամաբանական ձևը, որոնք, ակնհայտորեն, որևէ առնչություն չունեն այն մեծ հարցերի հետ, որոնցով պետք է զբաղվի փիլիսոփայությունը: Բողոքը` թեև չարդարացված, հասկանալի է, և այդ բողոքը հարուցող իրավիճակի տարբեր պատճառներ կան: Մեկն այն է, որ վերլուծական փիլիսոփայությունը համեմատաբար վերջերս քայքայիչ փուլ է անցել, որից հետո շատ քիչ բան է, ըստ էության, ի հայտ եկել: Այդ փուլի ընթացքում պարզվեց, որ կազմալուծումը, կարծես թե, փիլիսոփայության գլխավոր օրինական խնդիրն էր: Այժմ մեզնից շատերը դարձյալ հավատում են, որ փիլիսոփայությունը կառուցողական նպատակ ունի, բայց տեղի ունեցած քայքայումն այնքան խորն էր, որ վերակառուցումն անխուսափելիորեն դանդաղում է: Երկրորդ` չնայած մենք փիլիսոփայության ավանդական հարցերն այլևս չենք համարում շինծու, որոնց ոչ մի իմաստալից պատասխան չի կարող տրվել, դեռևս չենք վերականգնել այն համոզմունքը, որ նախափորձնական դատողությունը կարող է մեզ իրական գիտելիքներ տալ աշխարհի հիմնարար առանձնահատկությունների մասին: Փիլիսոփայությունը կարող է մեզ ընդամենը հնարավորություն տալ հստակ պատկերացում ունենալ այն հասկացություների, որոնցով մենք մտածում ենք աշխարհի մասին, և այդպիսով ավելի խորն ընկալել այն եղանակը, որով մեր մտքերում պատկերում ենք աշխարհը: Այս պատճառով և այս իմաստով է, որ փիլիսոփայությունը աշխարհի մասին է:
|
|
